Có một nghịch lý đang diễn ra trên thị trường BĐS là dịch Covid-19 khiến lực cầu vào BĐS suy giảm, kéo theo giao dịch giảm gần như ở hầu hết các phân khúc thị trường trong quý 2/2021.
Tuy nhiên, theo các đơn vị nghiên cứu, giá BĐS vẫn tăng, tổng tiền vào thị trường có nhu cầu đầu tư BĐS vẫn có xu hướng tăng lên. Theo báo cáo mới nhất của Savills Việt Nam về phân khúc nhà ở Tp.HCM trong 6 tháng đầu năm 2021, tuy nguồn cung sơ cấp giảm xuống mức thấp nhất, nhưng giá bán vẫn có xu hướng tăng thị trường vẫn chứng kiến nhiều dấu hiệu tích cực và triển vọng, đặc biệt là trong trung và dài hạn.
Đơn vị này chỉ ra, dưới những tác động tiêu cực của làn sóng Covid từ đầu quý 2/2021, lượng căn hộ mới mở bán tại Tp.HCM bị hạn chế, cộng với số lượng hàng tồn kho thấp từ các quý trước, dẫn tới nguồn cung sơ cấp chỉ đạt 3.700 căn, mức giảm thấp nhất theo năm 18%.
Cũng theo đó mà tỷ lệ hấp thụ của phân khúc này xuống tới mức thấp nhất trong vòng 5 năm qua, với tổng lượng giao dịch chỉ gần 1.400 căn, giảm 35% theo quý và 36% theo năm. Các căn hộ hạng B dẫn đầu lượng giao dịch với 49% thị phần, và đạt tỉ lệ hấp thụ cao nhất ở mức 52%.
Tuy vậy, giá bán trung bình tại thị trường sơ cấp tăng, với gần 40% dự án tăng lên trong quý, lên đến 15%.
Còn theo báo cáo quý 2 của Hội môi giới BĐS Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2021, so với cùng kỳ năm 2019, lượng sản phẩm chào bán trên toàn thị trường tăng 158,3%. Giao dịch tăng 46,2%. So với cùng kỳ năm 2020 lượng giao dịch chào bán trên toàn thị trường 6 tháng đầu năm 2021 tăng 10,8%. Giao dịch tăng 132,3%.
So với 6 tháng cuối năm 2020, lượng giao dịch chào bán trên toàn thị trường 6 tháng đầu năm 2021 chỉ đạt 83,1%. Giao dịch chỉ đạt 87,7%. Như vậy để thấy, trong thời điểm quý 2/2021 dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ở hầu hết các địa phương trên cả nước nhưng tình hình BĐS vẫn khả quan. Điều này được xem là nghịch lý của thị trường BĐS.
Lý giải về điều này, Hội môi giới BĐS Việt Nam đã đưa ra những nhận định liên quan.
Thứ nhất, ngay từ đầu quý 2/2021, Việt Nam đối diện đợt dịch Covid lần thứ 4. Đợt dịch lần này nguy hiểm nhất, lây lan trên diện rộng và kéo dài nhiều tháng đã gây ảnh hưởng rất lớn cho cả nền kinh tế và thị trường bất động sản. Từ đầu năm 2020 đến nay, mức độ hấp thụ trên thị trường rất thấp nên dù lượng cung mới hạn chế nhưng lượng lượng sản phẩm chào bán trên thị trường 6 tháng đầu năm 2021 vẫn tăng cao so với cùng kỳ các năm 2019, 2020 (các sản phẩm chào bán đa phần là hàng tồn từ trước)
Thứ hai, do ảnh hưởng covid thu nhập người dân trên tổng thể bị suy giảm. Và theo nguyên lý kinh tế vĩ mô thì giá bán cũng bị áp lực giảm. Tuy nhiên, trên thực tế thị trường lại cho thấy những dấu hiệu không phù hợp quy luật và nguyên lý, đó là: Cầu thực giảm, thể hiện ở số lượng giao dịch giảm, nhưng tổng tiền vào thị trường có nhu cầu đầu tư bất động sản lại đang cho thấy có dấu hiệu mạnh lên. Nguyên nhân, theo đơn vị này, bởi một lượng lớn tiền rút từ các lĩnh vực, thị trường khác (chứng khoán, ngoại hối, các ngành kinh tế suy yếu khác) đang đổ mạnh vào thị trường bất động sản tìm cơ hội đầu tư mua sắm.
Áp lực đẩy lực cầu đồng nghĩa tạo áp lực tăng giá bán hoặc tăng sản xuất hàng hóa. Nhưng hàng hóa trên thị trường thực tế đang có dấu hiệu giảm. Nguồn tiền thực tế vào thị trường bất động sản rất lớn, nguồn hàng lại khan hiếm là nguyên nhân chính giá bất động sản bị đẩy mạnh, tạo các cơn sốt trong tháng 2, tháng 3/2021 vừa qua.
Và cũng chính hiện tượng cầu lớn, hàng khan, giá tăng mạnh đã thành cơ hội cho một bộ phận đầu cơ tham gia phát triển thị trường không tuân thủ quy định pháp luật. Xẻ thịt, chia lô đất, rừng đồi, ruộng để bán làm náo loạn trật tự ở nhiều địa phương trên cả nước.
Thứ ba, theo đơn vị này, dòng tiền ngoài thị trường bất động sản đang chảy vào thị trường bất động sản gồm: Thu lợi từ thị trường chứng khoán; kiều hối tại nhiều khu vực trên thế giới, do covid nên không có hiệu quả đầu tư, đã cam kết về Việt Nam để đầu tư bất động sản. Đồng thời, nhiều ngành kinh tế ở Việt Nam bị thu hẹp hoạt động vì Covid nên cũng chuyển vốn vào thị trường bất động sản để tìm kiếm cơ hội tốt hơn.
Tiền gửi ngân hàng bị điều chỉnh lãi suất giảm nên rút ra chốt lại chuyển từ chứng khoán vào thị trường bất động sản…Từ đó, dẫn đến tổng lượng tiền sẵn sàng thanh toán mua bất động sản tăng, làm tổng cầu bất động sản tăng.
Thứ tư, xét về nguồn cung, kể từ 2019, nguồn cung ra thị trường đã bắt đầu dần khan hiếm. Cho đến nay, tình trạng này cũng không mấy được cải thiện. Theo nguyên lý, khi cầu tăng (F0) hàng hóa thiếu hụt. Cung sẽ gặp cầu ở mức giá cao hơn với mức giá chót vót. Lý giải hiện tượng tăng giá mạnh thời điểm 2020 đến nay.
Trên thực tế, theo Hội môi giới BĐS Việt Nam, tại thời điểm sốt đất, nhiều dự án đã đưa ra mức giá còn cao hơn giá thị trường về mặt nguyên lý, đã tạo ra một điểm giá nằm ở khu vực không thể gặp bất kì một loại cầu nào. Giải thích này lý giải tại sao tổng cầu trên thị trường cao, mà tỷ lệ hấp thụ đang ở ngưỡng rất thấp.
Thứ năm, cung thị trường thứ cấp, kể từ năm 2014 đến nay, thị trường bất động sản ổn định và tăng trưởng tốt. Giá bất động sản tăng rất bền vững. Hằng năm, bình quân tăng 10%, nhiều dự án tốt có thể tăng trên 20%/năm dẫn đến phát triển mạnh các nhóm đầu tư bất động sản để bán lại ở thị trường thứ cấp, sinh lợi.
Năm 2019 và đặc biệt là năm 2020 giá bất động sản có hiện tượng tăng mạnh và nhanh, nhất là phân khúc căn hộ cao cấp. Lợi dụng tình hình thị trường thiếu nguồn cung, giá căn hộ tại Tp.HCM bị đẩy tăng gần 100% thời điểm năm 2018. Nhưng hiện tại mức giá này có rất ít giao dịch, thanh khoản trên thị trường kém. Trước tình thế này, các nhà đầu tư ồ ạt tung hàng ra bán, chấp nhận giảm, lỗ sâu để thu hồi vốn, dẫn đến nguồn cung ở thị trường thứ cấp có lượng hàng khá dồi dào nhưng tiêu thụ chậm.
Thứ sáu, về giá bất động sản: Giá bất động sản tăng theo Hội môi giới BĐS Việt Nam là do bị đẩy giá. Nhưng thực tế hiện nay giá bất động sản tương lai (vì những bất động sản đang bán trên thị trường chưa bị ảnh hưởng bởi các vấn đề này) cũng đang đối mặt với áp lực phải tăng giá, bởi một số yếu tố như: Giá đất trên thị trường sau cơn sốt nhiều nơi vẫn còn ở mức cao nên đền bù giải phóng mặt bằng sẽ cao; Khung giá đất ở rất nhiều địa phương bị điều chỉnh tăng lên 15%; Vật liệu xây dựng và các yếu tố đầu tư xây dựng đều đã tăng khoảng 50% (nhóm chi phí này chiếm tỷ trọng trên 50% giá thành đầu vào bất động sản); Thủ tục phê duyệt dự án kéo rất dài, do vướng mắc quy định pháp luật dẫn đến tăng chi phí và chi phí cơ hội là rất cao.
Theo ông Matthew Powell, giám đốc Savills Hà Nội, một khi dịch bệnh được kiểm soát, các địa phương có thể thu hút không chỉ đầu tư nội tỉnh mà còn các nhà đầu tư từ các địa phương khác cũng như quốc tế. Hà Nội, Tp,HCM, Đà Nẵng cùng các địa phương trong vùng trọng điểm phát triển kinh tế sẽ vẫn thu hút được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư.
“Với các nhà đầu tư cá nhân, khi có ý định đầu tư bất kỳ loại hình phân khúc bất động sản nào, nhà đầu tư cần nhớ tới quy tắc quan trọng nhất: luôn nghiên cứu kỹ loại hình đầu tư và những tiềm năng phát triển của bất động sản đó trong tương lai. Việc thu thập các thông tin chính xác và đáng tin cậy về hoạt động phát triển cơ sở hạ tầng, về quy hoạch đã được công bố và xác nhận giúp nhà đầu tư không chạy theo đám đông với những thông tin chưa được kiểm chứng”, ông Matthew Powell nhấn mạnh.
